Wist je dat er op internet weinig te vinden is over hoe we dierbaren, vrienden of onszelf kunnen steunen tijdens een coming out? Best gek als we bedenken dat 1 op de 7 Nederlanders lesbisch, homoseksueel, bi-plus, transgender, queer, intersekse en aseksueel is(*). Een grote kans dus dat u in uw omgeving een kennis, familielid of dierbare heeft die queer is. Hoog tijd voor Initiatives of Change om op zoek te gaan naar handzame tips hoe steun eruit kan zien bij een coming out. Samen met Dialoog in Den Haag organiseerde ze op 3 oktober 2024 een bijeenkomst. Voordat we in kleine groepen in dialoog gingen, vertelden twee queer personen over hun coming out en de steun die ze wel en niet ontvingen.
Deelnemers van deze bijeenkomst waren divers. Van queer personen, hun familieleden en vrienden tot stadsgenoten jong en oud, met en zonder ervaring met queer. Tijdens de bijeenkomst kwamen we erachter dat tijdgeest en tijd zijn werk doet en dat religie, culturele achtergrond en opvoeding lastige obstakels kunnen zijn, om queer te accepteren. Ook leerden we tijdens de dialoog dat het niet alleen de queers zijn die het proces doormaken. Dierbare omstanders of vrienden van queers maken ook het proces door. Steun geven en ontvangen geldt dus voor beiden.
Bij een van de dialooggroepen werd helder dat verdriet voorkomen had kunnen worden als we ons minder laten leiden door angst, hoe ‘het zou horen’ volgens onze achtergrond en als we meer weten over wat queers meemaken. Het werd bij alle dialooggroepen duidelijk dat we allemaal een verantwoordelijkheid hebben om zorgvuldig en respectvol met elkaar om te gaan. Queer zijn is namelijk geen keuze. Ze zijn zoals ze zijn en verdienen begrip, respect en steun. Als een dierbare van ons queer is, hebben we allemaal wat te doen zoals uit onze dialoog naar voren kwam.
Een van de hetero deelnemers vertelde over een ervaring van een dierbaar familielid die na geruime tijd durfde te vertellen dat hij zich meer vrouw als man voelde en dat hij voortaan graag als vrouw door het leven wilde gaan. De hetero deelnemer schrok toentertijd van deze boodschap en begreep er niets van. Ook vond de hetero deelnemer het lastig omdat het geloof iets anders voorschreef. En hoe ga je er dan mee om? De deelnemer heeft veel gehad aan de gesprekken hierover met de geestelijk verzorger uit het geloof en langzaam kwam de acceptatie en kon het onderling contact worden hersteld.
Een andere vrouwelijke hetero deelnemer kon zich slecht inleven in hoe het zou zijn om transgender te zijn. Hoe diegene het ook probeerde, het lukte niet om hier een voorstelling van te maken of dit te begrijpen. Een van de queers uit de bijeenkomst gaf aan dat je dit niet hoeft te begrijpen of je in te kunnen inleven. Ze gaf als tip: ‘wees gewoon aardig, respectvol en accepteer me zoals ik ben’.
We eindigen de dialoog door onze verlangens te onderzoeken en wat we kunnen doen om deze te realiseren. We wensen dat we het in de toekomst vreemd vinden, dat je niet ‘gewoon’ jezelf kunt zijn ongeacht je seksuele geaardheid of identiteit. Net zoals godsdienstvrijheid die we hebben in Nederland, dat is ook heel gewoon.
Zo zijn we ook gewend geraakt aan de eerste treinen in ons landschap en de eerste auto’s in ons straatbeeld, tot en met de huidige parkeerproblematiek die we nu ook ‘normaal’ vinden. We hopen ook dat het in toekomst niet meer nodig is om ‘uit de kast’ te komen.
We kunnen dit bereiken als we vaker hierover met elkaar spreken, ook met degenen die hier wellicht nog weerstand voelen. Open met elkaar onderzoeken: wat maakt dat er weerstand gevoeld wordt. Ook kunnen we dit bereiken door voor elkaar op te komen als dit nodig is, gewoon van mens tot mens omdat iedereen belangrijk is.
Hieronder lees je onze praktische tips uit de dialoogbijeenkomst.
- Omarm authenticiteit
Iedereen verdient het om zichzelf te kunnen en mogen zijn, ongeacht wie ze zijn of van wie ze houden. Deze basisgedachte hoort ten grondslag te liggen aan alle steun. - Vind gelijkgestemden
Zoek mensen in je omgeving die gelijkgestemd zijn of openstaan om over je proces en ervaringen te praten. - Geef elkaar de ruimte en tijd
Gun zowel jezelf als anderen de ruimte en tijd om te ontdekken, te begrijpen en te accepteren. - Focus op begrip in plaats van labels
Labelen is van alle tijden. Het is belangrijker om te streven naar wederzijds begrip dan vast te houden aan labels. - Begrijp dat verandering tijd kost
Identiteitsverandering is ingrijpend. Niet iedereen is direct klaar om zich aan te passen. - Benader met liefde en respect
Ook als je iemand niet volledig begrijpt, respecteer altijd de gevoelens en de keuze van de ander. - Erken verschillen, zoek verbinding
Durf de verschillen te erkennen zonder te verliezen wat jullie met elkaar verbindt. - Bewaak je eigen grenzen
Steun geven en steun ontvangen is niet grenzeloos. Zorg voor je eigen en andermans grenzen door er niet overheen te gaan. - Luister begripvol en empathisch
Wanneer iemand zijn, haar of hen coming out deelt, is er vaak een lang proces aan vooraf is gegaan. Wees open, luister met begrip en sta open voor de gevoelens die dit met zich meebrengen.
Dit artikel is geschreven door Uyên Lu, Shereen Siwpersad van Initiatives of Change en Wendy Meijer van Dialoog in Den Haag. We hebben ‘de oogst’ uit de dialoogbijeenkomst over dit thema gebruikt om tot dit artikel te komen. Deze bijeenkomst vond plaats op 3 oktober 2024 en is mede mogelijk gemaakt door gemeente Den Haag.
(*) Link naar de bron bij CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/41/nederland-telt-2-7-miljoen-lhbtqia-personen#:~:text=Naast%20seksuele%20ori%C3%ABntatie%20is%20ook,%2Fgenderqueer%20(NBGQ)%20identiteit.