Studenten van Haagse Universiteiten en Hogescholen laten zich raken door mensenrechten. Tijdens colleges verdiepen zij zich in hoe zij in hun leven tot hun recht kunnen komen. Wat hebben zij als toekomstige professionals met mensenrechten te maken? En hoe kun je op creatieve manieren mensenrechten dichtbij huis in kaart brengen?
Het IofC-programma Geloven in Mensenrechten heeft wat losgemaakt op het Koninklijk Conservatorium, bij de Leidse Universiteit Campus (LUC) Den Haag, de Hogescholen InHolland en Haagse Hogeschool (HHs). Beide hogescholen willen middels dit programma hun profiel als UNESCO-onderwijsinstelling versterken. Met de HHs gaat IofC op 8 december dit jaar het Faith in Human Rights Festival organiseren. Hiervoor heeft het HHs-Lectoraat Wereldburgerschap speciaal menskracht en budget vrijgesteld.
Moderne Slavernij
Op het LUC voerden studenten een onderzoek voor IofC uit over de vraag hoe een Haagse mensenrechtencultuur in kaart te brengen. Zij adviseerden ons vooral met beeldmateriaal te werken, omdat beelden met hun eigen krachtige taal de mensen beter aanspreken. Studenten van de HHs en InHolland zijn met dit advies aan de slag gegaan. Zo'n 40 studenten Social Work van HHs onderzochten in hun omgeving hoe mensenrechten helpen de kwaliteit van leven van hun toekomstige cliënten kunnen verbeteren. Studenten van InHolland gingen in Den Haag de straat op om mensen te vragen naar hun ideeën over Moderne Slavernij. Voor die mensenrechtenschending hoef je blijkbaar niet de archieven in te duiken. Arbeidsuitbuiting is aan de Haagse orde van de dag. Op 23 april a.s. vormt hun documentaire een onderdeel van een expositie over Moderne Slavernij in de Haagse Centrale Bibliotheek.
Recht op Schoonheid?
Bij arbeids-, seksuele en criminele uitbuiting zijn er klassieke mensenrechten duidelijk in het geding. Als begeleiders van studenten Huidtherapie fronsten we onze wenkbrauwen toen studenten Huidtherapie het recht op schoonheid wilden onderzoeken. Bestaat er echt iets als 'Beauty Privilege'? Jazeker, stelden de ambitieuze toekomstige therapeuten. In het onderzoek spreken zij van 'lookism', discriminatie op basis van uiterlijk dat wereldwijd voorkomt, zowel onder vrouwen als mannen. En met discriminatie kom je dan weer uit bij de klassieke mensenrechten. Je hebt echt minder kans op de arbeids- en huwelijksmarkt, volgens hen, als je ‘technisch’ minder mooi bent. Maar wie definieert schoonheid, wierpen wij als begeleiders tegen? Bij de straatinterviews hadden veel mensen gelukkig ook oog voor innerlijke schoonheid en uitstraling. Een mooi beeldend verslag van dit onderzoek staat op onze website. Oordeel zelf of het recht op schoonheid bestaat. Bij de studenten is het onderwerp mensenrechten in ieder geval op en onder de huid gaan zitten.
Mapping Mensenrechten
Al eerder heb je kunnen lezen over het in kaart brengen, het mappen, als een methode bij IofC. We hebben het Haagse 'zand' en 'veen' willen overbruggen door groepen met elkaar in aanraking te brengen die elkaar niet vanzelfsprekend ontmoeten. Zo brachten bewoners van de wijken Bezuidenhout en Scheveningen samen met vluchtelingen hun omgeving in kaart. Ondernemers van de Hoefkade en Kijkduin 'mapten' de 'beleving' van hun winkels en zaken. Burgers van Duindorp en Laakkwartier wisselden hun bevindingen over hun wijken rond de groenvoorziening in hun omgeving uit (zie project Mapping Project Den Haag, Bruggen bouwen tussen 'zand' en 'veen'). En nu voor het programma Geloven in Mensenrechten brengen studenten van de HHs een mensenrechtencultuur in kaart.
Rondom Haags Hollands Spoor...
Ruim 25 studenten zijn binnen de Minor Peace, Justice and Human Rights aan de slag gegaan met verf en kwasten om hun internationaal perspectief op mensenrechten te schetsen. Onlangs is deze expositie (zie foto's direct hieronder) onder begeleiding van een kunstenaar en door Sacha Kiestra (foto links hiernaast), een vertegenwoordiger van de gemeente Den Haag, geopend. Vervolgens zoomden de studenten in op Haagse lokale rechten met de door IofC doorontwikkelde mapping methode. Eerst brachten zij mensenrechten in kaart rond Haags Hollands Spoor. Hoe staat het met de groenvoorziening en het straatvuil in en om het station? Wat valt er te observeren over het universele recht op woonruimte in deze buurt? En, hoe ziet 'superdiversiteit' er hier uit? Schokkend waren de bevindingen van groepen studenten rond seksuele intimidatie, 'cat-calling' in en rond de tunnel die van het station naar hun hogeschool leidt. De link naar recht op veiligheid, lichamelijke integriteit en vrouwenrechten is dan snel gelegd.
...en rond de Tempel van de Vrede
Een week later brachten dezelfde studenten deze onderwerpen vanuit de Amaliastraat in kaart in de omgeving van het Vredespaleis. Het laat zich raden dat daar nogal verschillende uitkomsten uit de bus kwamen. Het gebrek aan groen en afvalcontainers rond HHs staat in schril contrast tot de weg die vanaf de Amaliastraat met haar ambassades en de Zeestraat naar de Tempel van de Vrede leidt. Daar geen gesis naar vrouwen. Aan woonruimte schijnbaar ook geen gebrek. De internationale expat-gemeenschap met haar 20.000 mensenrechtenprofessionals ziet er bepaald anders uit dan de diverse samenleving aan de andere kant van de stad. Kortom, de studenten leren met andere ogen kijken naar Den Haag als internationale stad van Vrede en Recht. Wat een tegenstellingen binnen een straal van enkele kilometers op de fiets! Wat zegt dat over de mensenrechtencultuur in de Residentie? Met concrete aanbevelingen voor het nieuwe college van B&W sluiten we de mooie presentaties af.
Op weg naar 75 jaar Universele Mensenrechtenverklaring
Het mapping-project gaat verder met een maatschappelijke diensttijd van 100 uur training en stage met dezelfde studenten. Onder begeleiding van de organisatie Time for Your Future en in samenwerking met IofC verdiepen zij hun verkenning van mensenrechten op lokale leest. Andere studenten gaan het internationale, nationale en lokale recht op een dak boven je hoofd onderzoeken. Een student ontdekte dat in zijn buurt Laak jongeren hun kinderwens uitstellen omdat zij geen zicht hebben op voldoende vierkante meters om op te wonen. Weer andere studenten gaan een bordspel ontwikkelen om Haagse burgers hun rechten en verantwoordelijkheden op speelse wijze bewust te maken.
Origineel is ook het project met het Koninklijk Conservatorium waarbij musici mensenrechten op muziek gaan zetten. Over het recht op toegang tot kunst en cultuur valt over tussen 'zand' en 'veen' vast nog wel één en ander te overbruggen.
Kunstwerken, fotografie, documentaires, een bordspel, muzikale composities en andere creatieve 'producten' van al deze studenten komen samen in de verschillende exposities. Deze zullen met ons meereizen op weg naar de viering van driekwart eeuw Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Eerst op de Haagse Hogeschool, daarna tijdens een soort karavaan langs Haagse organisaties, om te eindigen in het Vredespaleis.
door Willem Jansen