Mensenrechten als bron van hoop en inspiratie

Datum

Click here for English

Op zondag 10 december 2023 vierde Initiatives of Change Nederland (IofC) in de Grote Kerk in Den Haag het 75-jarig bestaan van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) met het festival ‘Geloven in Mensenrechten’.  ´De UVRM is het belangrijkste document van de vorige eeuw´, aldus Mariëlle Vavier, wethouder gemeente Den Haag en een van de inleiders van het festival. ´Het is ook het meest vertaalde document. En het doet me groot plezier dat we er sinds vandaag eentje rijker zijn.’ Vavier duidde op de Haagse vertaling die IofC tijdens het festival aan de ruim 200 bezoekers presenteerde. ´Als je ´m hardop uitspreekt, dan leer je “Ut Haags” het beste!’

Projectleider Willem Jansen memoreerde in zijn welkomstwoord het voortraject van het festival. ‘We zijn drie jaar geleden begonnen met online gesprekken met mensenrechtenexperts. Dit jaar organiseerden we met Dialoog in Den Haag een serie dialogen met verschillende organisaties die mensenrechten een warm hart toedragen. Hoe zou een mensenrechtencultuur eruit moeten zien en hoe zorgen we ervoor dat Hagenaren meer te weten komen over hun mensenrechten en deze ook begrijpen, zoals Eleanor Roosevelt in 1948 voor ogen had? Dat is een van de redenen dat we een Haagse vertaling hebben gemaakt, met dank aan Margot Berends.’

Samen met partners

‘In het jaar daarna hebben we samengewerkt met Haagse onderwijsinstellingen zoals de Haagse Hogeschool, InHolland, het Koninklijk Conservatorium, en de kunstacademie. Ook daar was de centrale vraag: hoe ziet een mensenrechtencultuur eruit?’ In aanloop naar het festival organiseerde IofC dit jaar de Mensenrechten Karavaan. ‘We deden verschillende maatschappelijke en religieuze organisaties aan en gingen in dialoog over mensenrechten onder de bezielende begeleiding van Wendy Meijer van Dialoog in Den Haag´, vertelt Jansen.

Waakzaam blijven

Drie sprekers gaven vervolgens een persoonlijke inleiding over mensenrechten (zie banner van links naar rechts: Simone Filippini, Mariëlle Vavier en Mpanzu Bamenga, met tweede van links, Lotty Wolvekamp, voorzitter IofC). Vavier hield als eerste een vurig pleidooi om waakzaam te blijven. ‘In het westen vinden we mensenrechten vanzelfsprekend, zoals het ademen van lucht. Elders worden ze genegeerd: de voorbeelden zien we elke dag in de media. Maar ook in Den Haag staan mensenrechten onder druk. Het recht op asiel bijvoorbeeld, is in het gedrang. Ook hebben niet alle Hagenaars gelijke toegang tot juridische hulp. En zo zijn er nog meer voorbeelden van dingen die beter kunnen. Waardigheid, vrede, het recht om jezelf te zijn. Daar gaat het om. Daarom moeten we waakzaam blijven, voor onze rechten en die van een ander.’

Papier en praktijk

Simone Filippini, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van de VN vertelde dat voor toelating tot de VN het ondertekenen van de UVRM een voorwaarde is. ‘Helaas moeten we concluderen dat woorden en praktijk vaak haaks op elkaar staan en dat landen niet doen wat ze beloven.’  Filippini vertelt hoe ze in het verleden burgers meegenomen heeft naar een vluchtelingenkamp in Libanon. ‘Om hen met eigen ogen te laten zien hoe het is om vluchteling te zijn. Ze hebben de hele reis gehuild. Ze hadden niet in de gaten wat het betekent, als al je rechten worden ontnomen.’

Ontroerend

Tot slot was het woord aan Mpanzu Bamenga, mensenrechtenactivist, winnaar Pax Peace Prize, jurist en sinds kort ook lid van de Tweede Kamer voor D66. Hij nam de aanwezigen mee naar drie bijzondere momenten uit zijn leven in relatie tot mensenrechten. Ontroerend was zijn verhaal over hoe hij vroeger brieven schreef aan gevangenen. Aangemoedigd door zijn oudere zus die vond dat elke gevangene, of die nu terecht of onterecht vastzat, een mens blijft. ‘Ze zei: “We moeten laten weten dat we ons om hen bekommeren”. Het was de eerste keer dat ik over mensenrechten hoorde.’ Als volwassene kreeg Mpanzu landelijke bekendheid toen hij de Koninklijke Marechaussee aanklaagde wegens etnisch profileren én in het gelijk werd gesteld. ‘Als nieuw lid van de Tweede Kamer ga ik me inzetten voor mensenrechten. Artikel 1 is daarbij de basis: iedereen is vrij en gelijk geboren. Als we dat niet respecteren, kunnen we andere mensenrechten ook niet waarborgen.’

Festival

Na de inleidingen galmde de themamuziek van de film Jurassic Park luid vanaf het orgel door de Grote Kerk als startsein voor het tweede gedeelte van het festival. Er waren workshops, lezingen, en meditatiesessies. Bezoekers konden meedoen met de jaarlijkse schrijfactie Write for Rights van Amnesty en kennismaken met verschillende organisaties die zich hard maken voor lokale mensenrechten. Een greep uit de reacties:

Karin Kalpoe (rechts) van Brahma Kumaris, vrijwilliger bij de meditatiesessie ‘Van onmacht naar daadkracht’

‘Er kan je een gevoel van machteloosheid overvallen als je ziet en merkt hoeveel mensenrechten worden geschonden. Wat kun je doen? Met onze workshop helpen we dat gevoel van machteloosheid om te zetten naar daadkracht met als basis je eigen geest en gevoelens. Vanuit innerlijke vrede en spirituele liefde kun je met je gedachten, empathisch, naar anderen gaan en een gevoel van geloof, hoop en liefde verspreiden.’ Een van de deelnemers aan de sessie laat weten: ‘Ik heb zelf niet veel ervaring met mediteren en was heel benieuwd wat de sessie kon brengen. Een persoonlijke boodschap, die we voor aanvang kregen uitgereikt, gaf houvast tijdens de meditatie.  Het was een bijzondere ervaring.’

Harry Hummel (links), bezoeker

‘Ik zet me mijn hele leven al in voor mensenrechten. Eerst als adviseur en directeur bij Amnesty International in Amsterdam. Nu ik met pensioen ben, hou ik me bezig met allerlei initiatieven die mensenrechten op de kaart zetten. Bijvoorbeeld als adviseur van de Liga voor de Rechten van de Mens die aandacht voor en naleving van mensenrechten in Nederland nastreeft. Veel mensen in Nederland denken dat het wel goed zit met de mensenrechten hier. En dat er actie ondernomen wordt als mensenrechten geschonden worden, bijvoorbeeld door het College van de Rechten van de Mens. Of ze verwachten dat het parlement in actie komt. We zouden meer burgerinitiatieven moeten hebben om het bewustzijn te vergroten. Zo’n dag als vandaag is daar een mooi voorbeeld van!´

Mika, Elli, Caroline en Laurens (rechts), bezoekers

Caroline en Laurens zijn in de Grote Kerk omdat ze IofC een warm hart toedragen. Caroline, die docent is bij de Leiden University College, zal later die week Willem Jansen ontvangen tijdens haar college. ´We zijn erg onder de indruk`, zegt Laurens. ´We hebben veel mooie ideeën gehoord.´ Beide dochters vinden mensenrechten belangrijk. `Want veel in de wereld is goed´ zegt Mika. `…maar het kan beter´, vult haar jongere zus Elli aan.

Berin Safak (links), vrijwilliger bij stichting SEVA en Kunst van het samenleven

`Mensenrechten zijn heel belangrijk voor onze samenleving. Ook voor mij. Ik ben vluchteling en woon sinds vier jaar in Nederland. Ik ben Turks en moslim. Die twee identiteiten motiveren mij om de wereld mooier te maken. Deze dag is heel mooi. Het is een samenkomst van verschillende mensen die samen dezelfde hoop delen: een wereld waar mensenrechten gelden voor iedereen.´

Tareq

Het Medan Trio sloot het festival af met de voorstelling ‘Het verhaal van Tareq’. In deze voorstelling komt het verhaal van de vluchteling Tareq tot leven in muziek met animatie van Timon Vader. De combinatie van muziek en animatie gaf een extra dimensie aan dit persoonlijke verhaal met ontroerende momenten en een positief einde vol hoop.

Met het festival op 10 december sluit IofC voorlopig het project 'Geloven in Mensenrechten' af. Lotty Wolvekamp, voorzitter van Initiatives of Change: ‘Het was een ontdekkingstocht met onze partners en alle vrijwilligers. Een ontdekkingsreis naar en met elkaar. Steun en inbreng is het meest kostbare wat we hebben ontdekt.’

Een speciaal woord van dank gaat uit naar alle partners en vrijwilligers die een bijdrage hebben geleverd aan het festival. Ook bedanken we de vrijwilligers van de Grote Kerk voor het warme onthaal en de prettige samenwerking in aanloop naar en tijdens het festival.

Door Karin Hiralal.

Meer lezen over deze dag?
Geloven in Mensenrechten: Viering 75-jarig bestaan van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens. Verslag door de Bahá’í gemeenschap.

Bekijk hieronder de foto's! Beweeg met je muis over de foto voor de beschrijving.