Opkomen voor mensenrechten doe je niet alleen door je stem te laten horen. Stil zijn en écht luisteren kan ook een krachtige strategie zijn. Dit inzicht kwam naar voren tijdens de dialoogbijeenkomst op 10 november van Initiative of Change (IofC) in samenwerking met de Bahá’í-gemeenschap en Dialoog in Den Haag. Het thema van de bijeenkomst was ‘Luister écht, verlies elkaar niet’. Een thema met veel raakvlakken met waarden uit het Bahá’í-geloof.
Wereldwijd telt het Bahá’í-geloof ruim zeven miljoen volgelingen verspreid over meer dan tweehonderd landen. Als start van de bijeenkomst gaf Karlijn van der Voort, jurist en lid van de Bahá’í- gemeenschap, een inleiding om de aanwezigen nader kennis te laten maken met deze religie.
Gemeenschappen bouwen
‘De kern van het Bahá’í-geloof draait om de eenheid van de mensheid, de eenheid van God en de eenheid van alle religies. Dit willen we bereiken door wereldwijd samen te werken en gemeenschappen te bouwen die zich in zetten voor rechtvaardigheid, liefde en vrijheid. Zo dragen we bij aan betere buurten en maken we de samen de wereld stukje voor stukje beter.’ De bahá’ís organiseren ook meditatieve bijeenkomsten waar gebeden en teksten uit verschillende tradities worden gedeeld als middel om gemeenschappen te versterken.
Principes
‘Wij omarmen principes die parallellen vertonen met mensenrechten’, licht Karlijn toe. ‘Wij geloven bijvoorbeeld in de gelijkwaardigheid van man en vrouw, vinden dat iedereen toegang tot onderwijs moet hebben en willen alle vooroordelen, zoals racisme, uit ons leven bannen.’ Ook stellen de bahá’ís dat religie en wetenschap hand in hand moeten gaan.
Bijgeloof en materialisme
De principes en waarden van het Bahá’í-geloof sluiten volgens Martijn Rep, de tweede inleider, goed aan bij het streven naar een rechtvaardige wereld en wereldvrede. En zijn een voorwaarde voor het waarborgen van mensenrechten. Martijn, hoogleraar biologie en lid van de Bahá’í-gemeenschap, licht dit toe. ‘Als je alleen in religie gelooft, kom je in met moeras van bijgeloof terecht. En wie alleen in wetenschap gelooft, betreedt het moeras van materialisme. Je zult altijd tweespalt krijgen tussen mensen die in het een of in het ander geloven.’
Mensenrechten in gedrang
‘Als je eigen geloof ook je enige waarheid is, dan ligt de kans op een gevoel van gelijk en van superioriteit, al snel op de loer. Dat drijft mensen uit elkaar. En als mensen uit elkaar zijn, dan kom je niet tot eenheid en vrede. Dan kun je mensenrechten niet waarborgen.’ Een voorbeeld uit de praktijk is de beperking van meningsuiting als religieuze opvattingen in strijd zijn met de wetenschap. Martijn: ‘Zie de mensheid als een vogel en het geloof en de wetenschap als haar vleugels. Samenwerking en harmonie tussen beide is een voorwaarde om als mensheid vooruitgang te boeken.’
Praktijk
Een mooi idee, maar zoals de bahá’ís zelf ook zeggen: met goede ideeën alleen kom je er niet. Het realiseren van ideeën vereist inspiratie, motivatie en soms zelf opoffering. Volgens Martijn kan dialoog je helpen om je eigen verhaal of geloof niet als absolute waarheid te koesteren. ‘Consultatie, samen op zoek gaan naar de waarheid, zien we bij de Bahá’ís als een waardevol instrument.’
De dialoog
Onder de begeleiding van vrijwilligers van Dialoog in Den Haag spraken de deelnemers verder aan zes dialoogtafels. Ze onderzochten wat de stelling ‘Luister écht, verlies elkaar niet’ bij hen opriep. Ook deelden ze bijzondere momenten uit hun eigen leven waarop ze echt geluisterd hadden zonder een ander te verliezen. Zo vertelde een van de deelnemers over die keer dat ze, net begonnen met een nieuwe baan, een gesprek aanging met een van haar nieuwe collega’s. ‘Als je ergens nieuw bent, dan stap je in een nieuwe omgeving met een eigen dynamiek. Denk aan de manier van samenwerken, de manier van communiceren, de omgang onderling. Ik belandde in een situatie die ik niet fijn vond.’ Ze vroeg een van haar collega’s om uitleg. ‘Ik merkte dat mijn vraag de ander aan het denken zette. We hebben de situatie samen onderzocht en kwamen tot de conclusie dat het beter kon. En dat we samen wilden werken aan die verbetering. Zo heb ik ervaren dat écht luisteren, verbinding maakt.’
Inzichten
Het delen van ervaringen leidde tot inzichten. Wendy Meijers van Dialoog in Den Haag verzamelde ze tijdens de gemeenschappelijke afsluiting van de middag. Wat zijn voorwaarden om naar elkaar te luisteren, écht, zonder elkaar te verliezen?
- Onderzoek het standpunt van de ander objectief.
- Heb het lef om de juiste, misschien pijnlijke, vragen te stellen
- Vraag ook door: onderzoek welke overtuigingen achter het standpunt van de ander zitten
- Wees bereid je eigen overtuigingen los te laten
- Wees geduldig
- Luisteren en spreken gaan hand in hand als je een dialoog voert
- Neem ook ruimte om te zwijgen en na te denken over wat je gehoord hebt
- Wees niet te zoetsappig: durf iemand aan te spreken als die over je grenzen gaat
- Kies voor je geluk, niet voor je gelijk
Mensenrechtenkaravaan
De bijeenkomst was onderdeel van de Mensenrechtenkaravaan; een serie dialoogbijeenkomsten waarin verscheidende Hagenaars met elkaar op ontdekkingstocht gingen wat mensenrechten anno 2023 betekenen. En hoe we mensenrechten dichterbij huis en dichtbij onszelf kunnen brengen. Met deze bijeenkomst sloot IofC de Mensenrechtenkaravaan voor dit jaar af. Project coördinator Willem Jansen van IofC: ‘We kijken terug op mooie dialoogbijeenkomsten op prachtige locaties in onze stad in samenwerking met verscheidene sociaal-maatschappelijke die, net als wij, geloven in mensenrechten.’ Benieuwd naar de andere bijeenkomsten? Lees de verslagen op onze website.
Festival ‘Geloven in Mensenrechten’
Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens organiseert IofC op zondag 10 december het festival ‘Geloven in Mensenrechten’ in de Grote Kerk in Den Haag. Wij vinden dat we juist in deze tijd in de universele waarden die ten grondslag liggen aan de UVRM moeten blijven geloven en ons moeten blijven inzetten om die rechten te waarborgen voor al het leven op aarde. Meer informatie over het festival en het aanmeldformulier vind je op onze website.
Karin Hirlal.
