In 2015 deelde Anton 'Ton' Philips, kleinzoon van Gerard Philips, medeoprichter van het elektronica-imperium Philips, zijn levensverhaal met Initiatives of Change. Dit verhaal blijft relevant, omdat het toont hoe persoonlijke groei en het vinden van je ware passie een langdurig proces kunnen zijn, zelfs voor iemand met een rijke achtergrond. De zoektocht naar betekenis, omgaan met uitdagingen en het benutten van persoonlijke motivatie zijn universele thema's die nog steeds inspireren.
Anton Philips wil idealen realiseren en ideeën concreet maken. Het liefst als dat gepaard gaat met flinke uitdagingen. Zo zit hij nu eenmaal in elkaar. Het heeft wel een tijd geduurd, voordat hem dat duidelijk werd. Noch de ongestructureerde omgeving van Morele Herbewapening, waarin hij in zijn jonge jaren meer dan 10 jaar als vrijwilliger heeft gewerkt noch de 16 jaar, waarin hij binnen de harde management cultuur van de N.V. Philips een aantal leidinggevende functies bekleedde, hebben hem geholpen die aangeboren talenten bij zichzelf helder te krijgen. Dat gebeurde pas toen hij in 1980 de Amerikaanse personeelsfunctionaris Arthur F. Miller ontmoette. Die had zich gebogen over de vraag, wat mensen werkelijk motiveert. Miller ontwikkelde SIMA, het Systeem voor Individuele Motivatie Analyse. En met dat systeem ontdekte Ton het instrument, waar hij al zijn hele leven onbewust naar op zoek was geweest. Een methode, waarmee hij mensen en organisaties zou kunnen helpen om beter te functioneren.
Ton groeide op in Eindhoven. Toen hij 2 jaar oud was leerden zijn ouders de Oxford groep kennen, voorloper van Morele Herbewapening. Voor hen was het een fascinerend gedachtegoed, dat een sterk tegenwicht vormde tegen de ideeën van het Nationaal Socialisme en de NSB. Voor de opgroeiende Ton gaf het zoeken naar “Wat God van mij vraagt” richting en steun aan het sluimerende verlangen niet alleen aan zichzelf te denken maar daarbij de hele wereld te betrekken.
Mei 1940; de oorlog breekt uit. Ton ging gewoon naar school, maar de oorlog was nooit ver weg. In september 1944 werd Eindhoven bevrijd. Dankzij oude vrienden bij de geallieerde bevrijdingslegers, werd ook het contact met Morele Herbewapening weer hersteld. Huize Philips opende gastvrij de deur voor langskomende Engelse en Amerikaanse militairen om een paar dagen op verhaal te kunnen komen. Ton heeft goede herinneringen aan die naoorlogse jaren.
Intussen hadden Zwitserse vrienden een in de oorlog vervallen geraakt hotel gekocht in het plaatsje Caux, prachtig gelegen hoog boven het meer van Genève. Het was een tijd van grote ideeën, alle hens aan dek voor een wereld zonder oorlog, voor de opbouw van een nieuw Europa. In de zomer van 1947 ging hij met zijn zusters Digna en Annejet naar Caux, om als gewone jongen mee te kunnen helpen aan een betere wereld. Maar de N.V. Philips wenkte. Ton ging studeren, natuurkunde in Delft. Intussen was de koude oorlog in alle hevigheid losgebarsten. Het communisme was in opmars, een derde wereldoorlog dreigde. Ton haalde zijn propedeuse examens en paste op de studenten sociëteit. Diep in zijn hart voelde hij echter, dat er voor hem belangrijker dingen te doen waren. Hij stopte met zijn studie en vertrok naar Amerika om daar te gaan werken met Morele Herbewapening.
Er volgden 12 afwisselende en bijzondere jaren: reizen met toneelstukken door de VS en Azië en Europa; in verkiezingstijd kris kras door Kenia met de film Freedom; in India, met jongeren in actie tegen corruptie, enz. Het was een tijd, waarin Ton ruimte had voor zijn idealen en diepste motivatie. Maar hij vertelde ook over minder goede ervaringen. In Amerika brak binnen Morele Herbewapening een richtingenstrijd uit met een splitsing tot gevolg. Er waren weinig referentiekaders, geen duidelijk omschreven taken.
Geleidelijk aan groeide bij Ton de overtuiging, dat hij terug moest naar Nederland. Het was 1968. Hij werd manager zakelijke telefonie bij Philips Telecom in Hilversum. Na 5 jaar volgde overplaatsing naar Philips Mexicana. Weer 4 jaar later keerde hij definitief terug naar Nederland en kreeg als adjunct directeur van Philips Telecom de eindverantwoordelijkheid voor regionaal management in Europa en de Amerika’s. Maar, vertelt Ton, dat liep niet geweldig. Eigenlijk ben ik geen manager. Ik vond telefoon centrales interessant, maar wilde veel liever met mensen werken. Sociale aspecten van het bedrijfsleven, dienstbaar leiderschap.
In die tijd leerde hij SIMA kennen. Ton was onmiddellijk geboeid, bestudeerde het boek van Arthur Miller, zocht hem op in Amerika en raakte overtuigd van het gedachtegoed. Zijn enthousiasme kreeg richting door die ene zin: Is het niet merkwaardig dat de meeste mensen school en vervolg opleiding hebben, dan gaan werken, tot ze met pensioen gaan, zonder dat ooit systematisch in kaart wordt gebracht wat hun talenten zijn en hoe die maximaal uit de verf kunnen komen.
Het antwoord van SIMA op die vragen is een persoonlijk motivatiepatroon, waarin na een uitgebreide analyse wordt omschreven wat iemands unieke gemotiveerde aanleg is.
Daarmee wilde Ton in Nederland aan de slag. Eerst probeerde hij Philips warm te krijgen voor dit systeem. Zou het niet geweldig zijn, als het bedrijf veel meer werknemers in dienst had, die hun talenten en vaardigheden ten volle zouden kunnen gebruiken en dus ook optimaal gemotiveerd zouden zijn om hun werk naar beste vermogen te doen!
Maar Ton was zijn tijd vooruit en vond weinig weerklank. In 1988 besloot hij voor zichzelf te beginnen. Met SIMA, waarvoor hij inmiddels met Arthur Miller een licentie regeling had. Hij richtte Emergo b.v. op, vond enkele medewerkers, die het avontuur samen met hem wilden aangaan en ging aan de slag: loopbaan ontwikkeling, out-placement begeleiding, beroepskeuze workshops voor studenten. In 2006 zette hij - zijn passie volgend - een volgende stap: Studie- en beroepskeuze advies voor middelbare scholieren.
Ton denkt niet aan ophouden. Met SIMA heb ik iets waar ik me helemaal voor kan inzetten. Ik ga door zolang ik de dingen kan doen waar ik gelukkig van word. Een journalist schreef eens een krantenkop boven een artikel over mij: “Goed in verkeerd kiezen”. Maar het is wel dankzij die fouten, dat ik ben geworden wie ik nu ben.
Kees Scheijgrond